Veriler Beklentileri Darmadağın Etti, Fed’in Eylül Ayında Faiz İndirmesi Neredeyse Kesinleşti
ABD ekonomisinden gelen son istihdam raporu, dünyanın en büyük ekonomisinin belirgin bir şekilde yavaşladığını ve işgücü piyasasındaki “soğumanın” tahmin edilenden çok daha derin olduğunu gözler önüne serdi. ABD Çalışma Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre, tarım dışı istihdam Ağustos ayında sadece 22.000 arttı. Bu rakam, 75.000’lik piyasa beklentisinin fersah fersah altında kalarak piyasalarda şok etkisi yarattı.
İşsizlik oranı ise %4,3 seviyesinde sabit kalarak beklentilere paralel geldi.
Bu son derece zayıf gelen veri, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) yüksek faiz oranlarının ekonomi üzerinde artık somut bir baskı yarattığını teyit ederken, 17 Eylül’deki para politikası toplantısında faiz indirimi yapılması ihtimalini neredeyse kesinleştirdi. Verinin açıklanmasının ardından piyasalar, Eylül’de 25 baz puanlık bir indirim olasılığını %99 gibi ezici bir oranla fiyatlamaya başladı.
İstihdamın Detayları Zayıflığı Teyit Etti
Raporun detayları, işgücü piyasasındaki yavaşlamanın genele yayıldığını gösterdi:
-
Dayanıklı Sektör Sağlık: İstihdam artışını sırtlayan tek sektör, 31.000 yeni işle yine sağlık sektörü oldu.
-
Sanayi ve İmalat Kan Kaybetti: İmalat sanayiinde 12.000, toptan ticarette 12.000, madencilikte ve federal hükümette ise 15.000’er kişilik istihdam kayıpları yaşandı.
-
Grev Etkisi: Ulaşım ekipmanı üretimindeki 15.000 kişilik düşüşte, sektördeki grevlerin etkili olduğu belirtildi.
-
Ücret Enflasyonu Kontrol Altında: Enflasyon açısından kritik bir gösterge olan saatlik kazançlar, beklentilere paralel olarak aylık %0,3, yıllık ise %3,7 artarak kontrol altında kaldığını gösterdi.
Ayrıca, önceki aylara ait verilerde yapılan revizyonlar da tablonun zayıflığını pekiştirdi. Haziran ayı istihdamı, 14.000’lik artıştan 13.000’lik azalışa revize edildi.
Finans Hattı Yorum:
Ağustos ayı tarım dışı istihdam raporu, piyasalar için bir “kırılma anı” niteliğindedir. Bu, Fed’in faiz patikasına ilişkin tüm tartışmaları sona erdiren ve “yumuşak iniş” senaryosunu sorgulatan, son derece önemli bir veridir.
1. “Kötü Haber İyi Haberdir” Prensibi Zirve Yaptı: Bu, bu prensibin en net çalıştığı andır. Ekonomi için son derece “kötü” olan bu istihdam verisi, Fed’in faiz indirmesini neredeyse garanti altına aldığı için, finansal piyasalar (özellikle hisse senetleri ve altın) için “en iyi haber” olarak algılanacaktır. Bu rapor, Fed’e Eylül ayında faiz indirmesi için ihtiyaç duyduğu tüm “meşru zemini” sunmuştur.
2. “Yumuşak İniş” mi, “Sert Resesyon” Riski mi?: Verinin zayıflığı, “yumuşak iniş” senaryosunun sınırlarında gezildiğini ve ekonominin bir “sert resesyona” girme riskinin arttığını da gösteriyor. İstihdamdaki bu sert fren, Fed’in sıkı para politikasının gecikmeli etkilerinin beklenenden daha güçlü olabileceğine dair bir uyarıdır. Eğer bu trend önümüzdeki aylarda da devam ederse, piyasalar bu kez “resesyon” endişelerini fiyatlamaya başlayabilir.
3. Piyasalar Üzerindeki Beklenen Etkiler:
-
ABD Doları: Fed’in faiz indireceği beklentisinin kesinleşmesi, dolar üzerinde ciddi bir aşağı yönlü baskı yaratacaktır. Dolar endeksinin (DXY) gerilemesi beklenir.
-
Altın ve Gümüş: Faiz indirimleri ve zayıf dolar, faiz getirisi olmayan değerli metaller için en ideal ortamdır. Altın ve gümüşte rallinin devam etmesi için güçlü bir katalizör oluşmuştur.
-
Hisse Senetleri (Borsa): Kısa vadede, faiz indirimi beklentisi hisse senedi piyasalarını (S&P 500, Nasdaq) destekleyecektir. Düşük borçlanma maliyetleri, şirketler ve tüketiciler için olumludur. Ancak orta vadede, bu zayıflığın bir resesyona işaret edip etmediği, şirket kârlılıkları ve dolayısıyla hisse senedi piyasalarının yönü üzerinde belirleyici olacaktır.
-
Gelişmekte Olan Piyasalar (ve Borsa İstanbul): Zayıf bir dolar ve gevşeyen bir Fed, genellikle Türkiye gibi gelişmekte olan piyasalar için pozitif bir rüzgar yaratır. Bu durum, Borsa İstanbul’a yönelik yabancı sermaye akışını destekleyebilir ve TL üzerindeki baskıyı azaltabilir.
Sonuç olarak, bu raporla birlikte Fed’in Eylül ayındaki faiz indirimi artık ana senaryo haline gelmiştir. Piyasalar şimdi, bu indirimin “bir kerelik bir sigorta indirimi” mi, yoksa uzun sürecek bir “gevşeme döngüsünün ilk adımı” mı olacağını anlamak için Fed’den gelecek sinyallere odaklanacaktır.
