ABD’nin Yeni Gümrük Tarifeleri Türkiye’nin Sektörel Performansını Nasıl Etkileyecek?
ABD’nin ikinci kez başkanlık görevine gelen Donald Trump, küresel ticaret politikalarında önemli değişikliklere imza atmaya devam ediyor. Yeni açıklanan gümrük tarifeleri, dünya ticaretinde ciddi dalgalanmalara yol açabilecek nitelikte. Özellikle ABD’ye ihracat yapan ülkeler, bu yeni tarifelerin etkilerini yakından hissedecek. Tarife oranlarının genel olarak artırılması, hem Asya hem de Avrupa ülkeleri üzerinde büyük bir baskı oluşturacak.
Tarife Oranlarının Artışı ve İlgili Ülkeler
Trump yönetimi, ABD’ye yapılan tüm ithalatlarda minimum %10 gümrük tarifesi uygulama kararı aldı. Ancak, bu oran Çin gibi bazı ülkelere karşı çok daha yüksek seviyelere ulaşacak. Çin’e uygulanan toplam %54’lük tarife, yılın başlarında getirilen %20’lik verginin üzerine eklenen %34’lük yeni tarifeden oluşuyor. Benzer şekilde Vietnam’a %46, Tayvan’a ise %32’lik tarife oranları getirildi. Avrupa Birliği’ne %20’lik tarife oranı uygulanacakken, Japonya ve Güney Kore’ye %24 ve %25 gibi oranlarla karşı karşıya kalacak.
ABD’nin dış ticaret dengesi, özellikle Çin gibi devasa ithalatçı ülkelerle yapılan ticaret üzerinden şekilleniyor. Çin’in ardından, Vietnam, Hindistan, Tayland, Japonya ve Güney Kore gibi ülkeler de yüksek tarifelere tabi tutulacak. Türkiye, ABD ile dış ticaretinde net ithalatçı konumunda bulunduğundan, en düşük %10’luk tarifeye tabii olacak. Bununla birlikte, Türkiye’nin ABD’ye yaptığı ihracat, son yıllarda artış trendi gösterdiği için, bu değişiklikler Türk sanayisi için de önemli fırsatlar ve zorluklar yaratabilir.
ABD Toplam İthalatının Sektörel Dağılımı ve Türkiye’ye Olan Etkisi
ABD’nin 2023 yılında toplam ithalatı 3.1 trilyon dolar civarına ulaşırken, bu ithalatın sektörel dağılımı da dikkat çekici. Elektrik ve elektronik ekipmanları, endüstriyel makineler, otomotiv parçaları gibi sektörler ABD’nin ithalatında başı çekerken, bu sektörler Türkiye’nin de ihracat yaptığı alanlardır. Elektrik ve elektronik ürünleri, Türkiye’nin ABD’ye yaptığı toplam ihracatın %6,5’ini oluşturuyor ve 2024 yılı itibarıyla bu rakam 774 milyon dolara yükseldi. ABD’nin Çin, Güney Kore ve Vietnam’dan ithal ettiği elektronik ürünlerin yanı sıra, Türkiye de bu sektörün önemli oyuncularından biri haline gelmiştir. ABD’nin yeni tarifeleri, bu ülkelerden gelen ürünlerin fiyatlarını artırarak, Türk üreticilerinin avantaj elde etmesine olanak tanıyabilir.
Otomotiv ve Makine Sektörlerinde Yeni Dönem
Trump yönetimi, otomotiv sektörüne yönelik de yeni tarifeler uygulama kararı aldı. ABD’ye otomobil ve otomobil parçaları ithalatı için getirilen %25’lik tarife, özellikle Avrupa Birliği ve Japonya gibi ülkeler için büyük bir sorun teşkil edecektir. Avrupa Birliği’nden ABD’ye yapılan otomotiv ithalatı yaklaşık 77,2 milyar euro tutarındadır ve bu miktarın büyük bir kısmı lüks otomobiller ile otomobil parçalarından oluşmaktadır. Bu yeni tarifeler, Türkiye için doğrudan bir fırsat yaratmasa da, dolaylı etkilerle Türkiye’nin otomotiv sektöründe risklere yol açabilir.
Türkiye’nin otomotiv sektörüne olan entegrasyonu özellikle Avrupa pazarına yapılacak olası misillemelerle önemli bir değişim gösterebilir. Türkiye’nin AB ile olan güçlü ticaret ilişkileri, ABD’nin tarifelerinin etkilerini dolaylı olarak Türkiye’ye de taşıyabilir. Eğer AB, ABD’nin otomotiv sektörüne yönelik tarifeleri nedeniyle üretim kapasitesini azaltırsa, Türkiye’nin bu üreticilere tedarik sağlama konusunda karşılaştığı taleplerde düşüş yaşanabilir. Bununla birlikte, Avrupa’dan ABD’ye yapılan otomobil ihracatının kısıtlanması, Türkiye’nin AB pazarında daha fazla yer edinmesine ve yeni fırsatlar yaratmasına olanak sağlayabilir.
Tekstil ve Hazır Giyim: Yüksek Tarifelerin Etkisi
ABD’nin yeni tarifeleri, tekstil ve hazır giyim sektöründe de önemli bir değişim yaratacak gibi görünüyor. ABD, bu alanda Asya ülkelerine büyük ölçüde bağımlıdır ve özellikle Çin, Vietnam, Bangladeş ve Kamboçya gibi ülkelerden yüksek miktarda tekstil ve giyim ürünü ithal etmektedir. Yeni gümrük tarifeleri, bu ülkelerden gelen ürünleri daha pahalı hale getirecek ve rekabet avantajlarını zayıflatacaktır. Türkiye, AB ile güçlü tekstil ve hazır giyim ilişkileri olan bir ülke olarak, ABD pazarında alternatif bir tedarikçi olarak öne çıkabilir.
2024 yılı itibarıyla Türkiye’nin ABD’ye yaptığı tekstil ihracatında %14’lük bir azalma yaşanırken, ABD’nin sektörel ithalat değişimi %17,5 seviyesinde olmuştur. Türkiye, özellikle orta segment ve premium ürünlerde pazar payını artırma potansiyeline sahiptir. Ayrıca, AB’nin yüksek gümrük tarifeleri nedeniyle, Türkiye’nin AB’ye yaptığı tekstil ihracatını artırma şansı da bulunmaktadır.
Sonuç: Türkiye için Fırsatlar ve Zorluklar
ABD’nin yeni gümrük tarifeleri, Türkiye’yi küresel ticaretin yeniden şekilleneceği bu dönemde önemli fırsatlar ve zorluklarla karşı karşıya bırakıyor. Elektrik ve elektronik, otomotiv, tekstil gibi sektörlerde Türk üreticileri, ABD’nin yüksek tarifeleri nedeniyle avantaj elde edebilirken, özellikle AB ile olan ticaretin olumsuz etkilenmesi durumunda Türkiye, AB pazarındaki yerini korumakta zorlanabilir. Türk sanayisinin ABD ve AB ile olan entegrasyonu, bu yeni gümrük tarifelerinin sektörel etkilerini daha da belirgin hale getirebilir.
Türkiye’nin dış ticaretinde önemli bir rol oynayan ABD ve AB ilişkileri, özellikle otomotiv ve elektronik sektörlerinde yeni fırsatlar yaratabilir. Ancak, AB ve ABD arasındaki gerilimler, Türkiye’nin hem tedarikçi hem de müşteri olarak stratejik pozisyonlarını yeniden değerlendirmesini gerektirebilir.
Finans Hattı Takip: ABD’nin yeni gümrük tarifeleri, Türkiye için sektörel fırsatlar sunarken, dış ticaret ilişkilerinde önemli dönüşümler ve belirsizlikler yaratabilir.
