Motor ve Kabin Ekipmanı Gecikmeleri Üretimi Vurdu, Teslimatlar Geçen Yılın Gerisinde Kaldı
Dünyanın en büyük uçak üreticisi Airbus, küresel tedarik zincirinde devam eden aksaklıklar nedeniyle 2025 yılı için belirlediği iddialı teslimat hedefine ulaşmakta zorlanıyor. Sektör kaynakları ve analistlere göre, özellikle motor ve kabin ekipmanı tedarikinde yaşanan gecikmeler, şirketin üretim bandını yavaşlatarak, yıl sonu için belirlenen 820 jetlik hedefini riske atıyor.
Ağustos ayında yaklaşık 60 adetlik bir teslimat gerçekleştirerek normal yaz durgunluğuna göre güçlü bir performans sergileyen şirket, buna rağmen yılın ilk sekiz ayındaki toplam performansıyla geçen yılın gerisinde kaldı. Yılın kümülatif teslimatlarının yaklaşık 433 jette kaldığı, bu rakamın ise 2024’ün aynı dönemine göre %3’lük bir düşüşe işaret ettiği belirtiliyor.
Airbus, bu yıl teslimatlarını %7 oranında artırarak 820 jete çıkarmayı hedefliyordu. Ancak mevcut üretim hızı, bu hedefe ulaşmanın giderek zorlaştığını gösteriyor.
Finans Hattı Yorum:
Airbus’ın teslimat hedefini yakalamakta zorlanması, sadece bir şirketin operasyonel sorunu değil, aynı zamanda küresel havacılık ve sanayi sektörlerinin karşı karşıya olduğu daha derin ve yapısal bir krizin yansımasıdır.
1. Tedarik Zincirlerinin Kırılganlığı Devam Ediyor: Pandemi sonrası dönemde başlayan ve Rusya-Ukrayna savaşıyla derinleşen küresel tedarik zinciri krizi, hala tam olarak aşılabilmiş değil. Özellikle jet motorları gibi yüksek teknoloji ve uzmanlık gerektiren, sınırlı sayıda üreticisi olan (Pratt & Whitney, GE Aerospace vb.) kritik bileşenlerdeki aksaklıklar, tüm üretim zincirini kilitleyebiliyor. Airbus’ın yaşadığı sorun, modern sanayinin ne kadar birbirine bağlı ve kırılgan olduğunun en net kanıtıdır.
2. Havayolları İçin “Büyüme Sancısı”: Airbus’ın teslimatlarda gecikmesi, en çok yeni uçak siparişi vermiş olan havayollarını (Türk Hava Yolları dahil) vuruyor. Pandemi sonrası patlayan seyahat talebini karşılamak ve filolarını daha yakıt verimli yeni nesil uçaklarla yenilemek isteyen havayolları, uçaklarını zamanında teslim alamadıkları için büyüme planlarını ertelemek veya daha eski, daha az verimli uçakları uçurmaya devam etmek zorunda kalıyor. Bu durum, havayollarının hem operasyonel maliyetlerini artırıyor hem de rekabet güçlerini zayıflatıyor.
3. Boeing İçin Fırsat mı, Yoksa Aynı Gemide mi?: Airbus’ın yaşadığı bu sorunlar, teorik olarak en büyük rakibi Boeing için bir fırsat gibi görünebilir. Ancak Boeing de, özellikle 737 MAX ve 787 Dreamliner programlarında kendi üretim ve tedarik zinciri sorunlarıyla boğuşuyor. Bu durum, sorunun tek bir şirkete özgü olmadığını, tüm havacılık imalat sektörünü kapsayan yapısal bir problem olduğunu gösteriyor. Piyasada bir “üretici tekeli” (düopol) olduğu için, havayollarının başka bir alternatifi de bulunmuyor.
4. Yatırımcı İçin Anlamı: Airbus (AIR.PA) yatırımcıları için bu durum, şirketin yıl sonu gelir ve kârlılık hedeflerini kaçırma riski anlamına geliyor. Teslimatların gecikmesi, ödemelerin de gecikmesi demektir. Bu, şirketin nakit akışı ve finansal performansı üzerinde doğrudan bir baskı yaratır. Yatırımcıların, şirketin aylık teslimat rakamlarını ve tedarik zincirindeki gelişmelere ilişkin yapacağı açıklamaları, hedeflere ulaşılıp ulaşılamayacağını anlamak için yakından takip etmesi kritik önem taşımaktadır.
