Fiyat belirlemek için gizli bilgi paylaşımı yaptıkları tespit edilen şirketlere rekor ceza kesildi. Kurul ayrıca, “ileri tarihli fiyat listesi” uygulamasını yasaklayarak kartel oluşumunu engellemeyi hedefliyor.
Rekabet Kurulu, beyaz et sektöründe faaliyet gösteren 14 firmaya yönelik yürüttüğü soruşturmayı tamamladı. Kurul, aralarında sektörün en büyük oyuncularının da bulunduğu 13 şirketin, rekabete hassas bilgi alışverişi yoluyla Rekabetin Korunması Hakkında Kanunu ihlal ettiğine karar vererek, toplamda 3 milyar 704 milyon TL‘yi aşan tarihi bir idari para cezası kesti.
Cezanın Künyesi ve Taraflar
| Kategori | Detay |
| Soruşturmayı Yürüten | Rekabet Kurulu |
| Sektör | Beyaz Et (Piliç Eti) |
| İhlal | Rekabete hassas bilgi değişimi (örtülü anlaşma/kartel) |
| Ceza Alan Şirket Sayısı | 13 |
| Toplam Ceza Tutarı | 3.704.016.870 TL |
| Ek Tedbir | “İleri tarihli fiyat listesi” uygulaması yasaklandı. |
Uzlaşan 5 Firmaya %25 İndirim
Soruşturma devam ederken, Beypiliç, Lezita, Keskinoğlu, Şenpiliç ve Ege-Tav (Bolez) markaları, Rekabet Kurulu ile uzlaşma yoluna gitti. İhlali kabul eden bu 5 firmaya, uzlaşma indirimiyle birlikte toplam 1 milyar 29 milyon TL ceza verildi.
Diğer 8 Firmaya İndirimsiz Ceza
Uzlaşma yoluna gitmeyen Banvit, Erpiliç, Gedik Piliç, Hastavuk, Bakpiliç, Bupiliç, Akpiliç ve Aspiliç ise kanunu ihlal ettikleri tespitiyle toplamda 2 milyar 674 milyon TL‘lik cezaya çarptırıldı.
Soruşturulan 14 firmadan sadece CP Piliç hakkında ise herhangi bir ihlal bulgusuna rastlanmadığı ve ceza uygulanmasına yer olmadığı açıklandı.
Fiyat Listelerine “Anlık Uygulama” Zorunluluğu
Rekabet Kurulu, para cezasının yanı sıra sektördeki rekabeti kalıcı olarak tesis etmek amacıyla çok önemli bir davranışsal tedbire de imza attı. Kurul, beyaz et üreticilerinin, belirledikleri yeni fiyat listelerini bayileri dahil alıcılarına duyurdukları andan itibaren uygulamaya koymasını ve “ileri tarihli fiyat listesi” uygulamasının tamamen sonlandırılmasını kararlaştırdı.
Bu kararla, firmaların fiyat artışlarını önceden birbirleriyle paylaşarak ortak fiyat belirlemesinin ve kartel oluşturmasının önüne geçilmesi hedefleniyor.
Finans Hattı Yorumu:
Rekabet Kurulu’nun bu kararı, son yıllarda gıda enflasyonunun en çok tartışıldığı alanlardan biri olan beyaz et sektörüne yönelik atılmış en sert ve en kapsamlı adımlardan biridir. Bu, sadece bir ceza değil, aynı zamanda sektörün işleyişini yeniden düzenleyen bir piyasa müdahalesidir.
-
“Kartel” Şüphesine Güçlü Müdahale: 3.7 milyar TL’lik rekor ceza, Rekabet Kurulu’nun elindeki kanıtların ne kadar güçlü olduğunu ve firmalar arasındaki “bilgi değişiminin” basit bir ticari iletişimden öte, organize bir şekilde ortak fiyat belirleme amacı taşıdığına inandığını gösteriyor. Bu, piyasadaki rekabeti yok ederek tüketicilerin daha yüksek fiyatlar ödemesine neden olan bir kartel yapısına yönelik bir operasyondur.
-
“İleri Tarihli Fiyat Listesi” Yasağı Oyun Değiştirici: Kararın belki de en önemli ve en etkili kısmı budur. Bu yasak, firmaların rakiplerinin gelecekteki fiyatlama davranışlarını önceden öğrenmesini ve kendi fiyatlarını buna göre ayarlamasını sağlayan örtülü bir “anlaşma” mekanizmasını ortadan kaldırıyor. Bu, firmaları birbirlerinin fiyatlarını takip etmek yerine, kendi maliyet ve verimliliklerine göre gerçek bir rekabete zorlayacaktır. Bu durumun, uzun vadede raf fiyatlarına aşağı yönlü bir baskı yapması beklenir.
-
Halka Açık Şirketlere Etkisi: Ceza alan firmalar arasında Borsa İstanbul’da işlem gören şirketler de bulunuyor (örn: BANVT, KESKN). Bu devasa cezalar, bu şirketlerin bilançolarına ve kârlılıklarına doğrudan negatif bir etki yapacaktır. Yatırımcılar, bu cezaların finansal tablolara nasıl yansıyacağını ve şirketlerin gelecekteki fiyatlama stratejilerini nasıl değiştireceğini yakından izleyecektir.
-
Tüketici Lehine Bir Adım: Nihayetinde bu karar, piyasada adil rekabetin yeniden tesis edilmesini ve yapay olarak şişirilen fiyatların önüne geçilmesini hedeflediği için doğrudan tüketici lehine atılmış bir adımdır.
Rekabet Kurulu, bu kararla gıda sektöründeki diğer oyunculara da “fiyatlama davranışlarınızı yakından izliyoruz” mesajını vermiş oldu. Bu soruşturmanın, gıda enflasyonuyla mücadelede önemli bir caydırıcılık yaratması ve diğer sektörler için de bir emsal teşkil etmesi beklenir.
