Altın %47, Gümüş %61 Yükseldi: Bakır Tarihi Zirvesini Gördü, Platin Trump-Musk Gerilimiyle Desteklendi
Emtia piyasası, 2025’in ilk dokuz ayını tarife savaşları, küresel ekonomik belirsizlikler ve jeopolitik risklerin gölgesinde sert dalgalanmalarla geçirdi. Bu dönemde Fed’in para politikası, Çin ekonomisinden gelen karışık sinyaller ve hava durumu olayları fiyatlamalarda ana etkenler oldu.
Değerli Metallerde Göz Kamaştıran Yükselişler
Yılın ilk 9 ayında değerli metaller yatırımcısının yüzünü güldürdü. Ons bazında fiyatlar:
-
Altında yüzde 47,
-
Gümüşte yüzde 61,4,
-
Platinde yüzde 74,
-
Paladyumda yüzde 38 arttı.
Fed’in faiz indirim döngüsüne başlaması, merkez bankalarının artan altın talebi ve ABD’deki hükümet kapanması gibi siyasi krizler, altın fiyatlarında sert yükselişlere neden oldu. Güvenli liman talebi ve Çin’den gelen güçlü yatırımcı ilgisi de altını destekleyen diğer faktörlerdi.
Gümüş, güvenli liman özelliğinin yanı sıra elektronik, yarı iletken ve özellikle güneş panelleri gibi endüstriyel alanlardan gelen yoğun taleple altından daha güçlü bir performans sergiledi. ABD’nin gümüşü “kritik mineral” listesine alması da talebin artacağı beklentisini kuvvetlendirdi.
Platindeki Yükselişte Trump-Musk Gerilimi Etkili Oldu
Platin fiyatlarındaki yükselişte tarife savaşlarının yanı sıra ilginç bir faktör öne çıktı: ABD Başkanı Donald Trump ile milyarder Elon Musk arasındaki sözlü gerilim. Analistler, bu gerilimin Trump’ın elektrikli araçlara yönelik teşvikleri azaltacağı veya kaldıracağı beklentisini artırdığını belirtiyor. Bu durum, daha çok içten yanmalı motorlu araçlarda kullanılan platine olan talebi artırdı.
Baz Metallerde Bakır Rekor Kırdı
Baz metallerde de genel olarak yükseliş eğilimi hakim oldu. Tezgah üstü piyasada libre bazında fiyatlar:
-
Bakırda yüzde 21,1,
-
Alüminyumda yüzde 4,9,
-
Kurşunda yüzde 1,8 arttı.
Bakırın libresi, 5,92 dolarla tarihi zirvesini gördü. Freeport McMoran şirketinin Endonezya’daki Grasberg madeninde yaşanan kaza ve Trump’ın Temmuz’da bakır ithalatına %50 tarife getireceğini açıklaması fiyatlardaki yükselişte ana etkenler oldu.
Enerji Grubu Kayıplara Oynadı
Enerji grubunda ise yılın 9 ayında düşüş eğilimi hakimdi. Bu dönemde:
-
Brent petrolün varil fiyatı yüzde 11,6,
-
Doğal gazın fiyatı yüzde 9 azaldı.
Finans Hattı Yorum: 2025’in ilk dokuz aylık emtia piyasası performansı, küresel ekonomideki belirsizlik ve risk algısının ne kadar yüksek olduğunu net bir şekilde gösteriyor. Değerli metallerdeki astronomik yükselişler, yatırımcıların Fed’in gevşeme politikası ve jeopolitik istikrarsızlıklar karşısında klasik güvenli limanlara sığındığını teyit ediyor. Gümüşün endüstriyel taleple altından daha iyi performans göstermesi, yeşil enerji dönüşümünün emtia piyasaları üzerindeki yapısal etkisinin giderek daha fazla hissedildiğini gösteriyor.
Platindeki yükselişin Trump-Musk gerilimiyle ilişkilendirilmesi, siyasi söylemlerin ve beklentilerin emtia fiyatları üzerinde ne kadar doğrudan ve hızlı bir etki yaratabildiğinin çarpıcı bir örneği. Bu, piyasaların ne kadar politikleştiğini de ortaya koyuyor. Bakırdaki rekor, bir yanda arz şokları (maden kazası, tarifeler) diğer yanda ise yapısal talep (özellikle Çin) ile desteklenen karmaşık bir dinamiği yansıtıyor.
Enerji grubundaki düşüş ise, küresel ekonomik aktivitedeki yavaşlama endişelerini ve artan arz beklentilerini yansıtıyor olabilir. Genel tablo, emtia piyasasının artık sadece basit arz-talep dinamikleriyle değil, aynı zamanda merkez bankası politikaları, jeopolitik riskler, siyasi çekişmeler ve teknolojik dönüşümler gibi çok katmanlı faktörlerle şekillendiğini gösteriyor. Bu karmaşıklık, önümüzdeki dönemde de emtia piyasalarında yüksek volatilitenin devam edeceğinin habercisi.
