Yeni yönetmelikle, boş kapasitesi olan depolama şirketleri ayrım yapmadan tüm talepleri karşılamak zorunda kalacak. Dağıtıcılar arası toptan LPG alımına ise devam edilecek.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) piyasasında rekabeti artırmak ve depolama tesislerinin kullanımında şeffaflığı sağlamak amacıyla kritik bir yönetmelik değişikliğine imza attı. Resmi Gazete’de yayımlanan kararla, özellikle depolama lisansı sahibi şirketlere yeni yükümlülükler getirildi.
Yeni Yönetmeliğin Getirdiği Değişiklikler
Konu | Eski Durum | Yeni Kural | Yürürlük Tarihi |
Depolama Hizmeti | Belirsiz | Boş kapasitesi olan depolama lisansı sahipleri, ayrım yapmaksızın tüm depolama taleplerini karşılamakla yükümlü olacak. | Yayımlandığı Tarih |
Depolama Ücretleri | Serbest | Depolama hizmet bedelleri, eşit taraflar arasında ayrım oluşturmayacak şekilde belirlenecek ve EPDK tarafından onaylanmış tarifeler uygulanacak. | Yayımlandığı Tarih |
Dağıtıcılar Arası Ticaret | Dağıtıcılar birbirlerinden toptan LPG alabiliyordu. | Dağıtıcılar yine toptan LPG alabilecek ancak aldıkları bu LPG’yi başka bir dağıtıcıya satamayacak. | 1 Ocak 2026 |
Boş Kapasitesi Olan Talebi Geri Çeviremeyecek
Yönetmeliğin en dikkat çekici maddesi, depolama tesislerine yönelik getirilen “eşit hizmet” zorunluluğu oldu. Yeni düzenlemeye göre, depolama tesislerinde boş kapasitesi bulunan şirketler, kendilerine gelen depolama taleplerini -tesisin güvenliğini tehlikeye atmadığı sürece- karşılamakla yükümlü olacak.
Ayrıca, bu tesislerde uygulanacak hizmet bedellerinin, “eşit taraflar arasında ayrım oluşturacak şekilde belirlenemeyeceği” ve EPDK tarafından onaylanan tarifelere uyulması gerektiği hükme bağlandı.
Dağıtıcılar Arası “Tekrar Satış” Engellendi
Yönetmelikte yapılan bir diğer önemli değişiklik ise dağıtıcılar arasındaki ticareti düzenledi. Mevcut durumda olduğu gibi, LPG dağıtıcı lisansı sahipleri, ihtiyaç anında başka bir dağıtıcıdan toptan LPG satın alabilecek. Ancak yeni kurala göre, satın aldıkları bu LPG’yi bir başka dağıtıcıya tekrar satamayacaklar. Bu maddenin yürürlük tarihi ise 1 Ocak 2026 olarak belirlendi.
Finans Hattı Yorumu:
EPDK’nın bu hamlesi, LPG piyasasındaki rekabet ortamını yeniden şekillendirmeyi ve özellikle büyük oyuncuların pazar gücünü kötüye kullanmasını engellemeyi amaçlayan, son derece teknik ve stratejik bir adımdır.
-
Depolamada “Tekelci” Yapıyı Kırma Hamlesi: Bu düzenlemenin en temel amacı, sınırlı sayıda olan ve genellikle büyük dağıtım şirketlerinin kontrolünde bulunan LPG depolama terminallerinin, tüm piyasa oyuncularına adil ve eşit şartlarda açılmasını sağlamaktır. “Boş kapasitesi olan talebi geri çeviremez” kuralı, büyük oyuncuların depolama gücünü kullanarak daha küçük rakiplerinin piyasaya girişini veya büyümesini engellemesinin önüne geçer. Bu, piyasaya yeni oyuncuların girmesini teşvik ederek rekabeti artırır.
-
Şeffaf Fiyatlama: Depolama ücretlerinin EPDK onayına tabi olması ve ayrımcılık yasağı getirilmesi, bu alandaki fiyatlamanın daha şeffaf ve öngörülebilir olmasını sağlayacaktır. Bu, özellikle lojistik maliyetlerini planlamaya çalışan tüm dağıtım şirketleri için olumlu bir gelişmedir.
-
“Toptan Ticareti” Sınırlandırma: Dağıtıcıların, başka bir dağıtıcıdan aldığı malı üçüncü bir dağıtıcıya satmasının engellenmesi ise, piyasadaki spekülatif ve arbitraj amaçlı toptan ticaretin önüne geçmeyi hedefler. Bu, fiyat istikrarına katkı sağlamayı ve her dağıtıcının kendi ithalat veya rafineri tedarik zincirine daha fazla odaklanmasını teşvik etmeyi amaçlayan bir adımdır.
-
Piyasaya Etkisi: Bu kararlar, uzun vadede LPG sektöründe daha rekabetçi bir yapı oluşturma potansiyeli taşır. Rekabetin artması, en nihayetinde tüketiciye yansıyan otogaz ve tüp gaz fiyatları üzerinde olumlu bir etki yaratabilir. Piyasada faaliyet gösteren büyük oyuncular (Aygaz – AYGAZ, İpragaz vb.) için bu durum, depolama varlıklarından elde ettikleri rekabet avantajının bir miktar azalması anlamına gelebilirken; pazardaki daha küçük oyuncular için ise daha adil bir rekabet ortamı sunar.