Güne Başlarken : Sabah Bülteni

Dünya’dan Gelişmeler

• Uluslararası Para Fonu (IMF), Avro Bölgesi’nde enflasyonun hedefe doğru gerilediğini belirterek Avrupa Merkez Bankasının (ECB) gelecek verilere bağlı olarak para politikası duruşunu kademeli olarak gevşetebileceğini bildirdi. Açıklamada, bu yıl için büyümede ılımlı bir artışın öngörüldüğü, bunun 2025’te daha da güçlenmesinin beklendiği ancak orta vadeli görünümün zorlu olmaya devam ettiği kaydedildi.
• İngiltere’de tüketici güveni, enflasyonun düşmesi ve ulusal seçimler öncesinde ekonomiye ilişkin değerlendirmelerin iyileşmesi nedeniyle Haziran ayında hafif bir toparlanma gösterdi. Araştırma grubu GfK’nın tüketici güveni barometresi, Nisan ayındaki -17 seviyesinden Mayıs ayında -14’e yükselerek, Kasım 2021’den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Bu analistlerin -16 beklentisinden daha olumlu bir görünüme işaret etti.
• Commerzbank, Almanya’nın Linde firmasıyla birlikte Rusya’da kurulacak doğal gaz işleme tesisi inşaatına ilişkin yaptırımlar nedeniyle feshedilen sözleşmenin garantörleri arasındaydı. Projede yer alan RusHimAlyans, yaptırımları gerekçe göstererek yükümlülüklerini yerine getirmeyen banka aleyhine dava açmıştı. Rusya’da mahkeme, Commerzbank’a ait 94,9 milyon avro değerindeki varlıkların tazminat olarak Gazprom iştiraki RusHimAlyans şirketine verilmesine karar verdi.
• Fransa’da Anayasa Mahkemesinin, erken genel seçimin ertelenmesine yönelik talepleri reddettiği bildirildi.
• Japonya’da enflasyon, artan enerji maliyetleri nedeniyle hızlandı; Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) önümüzdeki aylarda faiz oranlarını artırma yönündeki öngörüsünü destekledi. Japonya İstatistik Bürosu (e-Stat) tarafından yapılan açıklamaya göre, taze gıda hariç tüketici fiyatlarının Nisan ayındaki %2,2 seviyesinden hızlanarak Mayıs ayında bir yıl öncesine göre %2,5 arttı. Veri piyasa beklentisi olan %2,6’nın biraz altında kaldı; Ancak BoJ’un %2 hedefinin üzerinde
  kalmayı sürdürdü.
• ABD, Meksika ve Kanada’nın ardından İngiltere de menkul kıymet işlemleri için T+1 olarak bilinen ertesi gün uzlaşmaya geçişi tartışıyor. İngiltere Hazine Müsteşarlığı bu değişikliğin 2027 yılı sonuna kadar yapılması çağrısında bulundu.
• ABD Hazine Bakanlığı, geçen yıl ABD’nin hiçbir büyük ticaret ortağının kendi para birimi ile ABD doları arasındaki döviz kurunu ihracat avantajı için manipüle etmediğini bildirdi. Bakanlıktan yapılan açıklamada, “ABD’nin Başlıca Ticari Ortaklarının Makroekonomik ve Döviz Politikaları Raporu”nun Kongre’ye sunulduğu belirtildi. ABD’nin mal ve hizmet ticaretinin yaklaşık yüzde 78’ini gerçekleştirdiği büyük ticari ortaklarının uygulamalarının değerlendirildiği aktarılan açıklamada, ülkenin başlıca ticaret ortaklarından hiçbirinin Aralık 2023’e kadarki dört çeyrek boyunca etkili ödemeler dengesi ayarlamalarını önlemek veya uluslararası ticarette haksız rekabet avantajı elde etmek amacıyla kendi para birimi ile ABD doları arasındaki döviz kurunu manipüle etmediği sonucuna varıldığı kaydedildi.
• ABD yönetiminin, Rusya merkezli Kaspersky Lab tarafından geliştirilen yazılımların ABD’de satışını yasaklayacağı belirtildi.
• Bloomberg’in haberine göre Başbakan Justin Trudeau’nun hükümeti, Kanada’yı ABD ve Avrupa Birliği’nin attığı adımlarla uyumlu hale getirmek için Çin yapımı elektrikli araçlara yönelik potansiyel yeni tarifeler hazırlıyor.
• Putin’den barış görüşmelerine yeşil ışık: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkesinin Ukrayna tarafıyla diyaloğu İstanbul ve Minsk temelinde sürdürmeye hazır olduğunu belirtti.

Yurt İçi Gelişmeler

• Merkezi yönetim bütçesi Mayıs ayında 219.4 milyar TL fazla ile Kasım’dan bu yana ilk kez fazla verdi. Ocak-Mayıs döneminde toplam bütçe açığı 472 milyar TL olurken, Mayıs ayında merkezi yönetim bütçe giderleri 788 milyar TL, bütçe gelirleri 1,7 trilyon TL oldu. Faiz dışı fazla ise 330,1 milyar TL olarak gerçekleşti. Aylık bütçe dengesi aynı zamanda Türkiye tarihinin en yüksek bir aylık bütçe fazlasına işaret ediyor. Ancak, önceki rakamların da devasa boyutlarda aylık açıklara işaret etmesi nedeniyle son bir yıllık kümülatif bütçe açığı halen 1,6 trilyon TL düzeyinde. OVP’de bu yıl için öngörülen bütçe açığı 2,65 trilyon TL. Bizim 2024 yılına ilişkin bütçe açığı tahminimiz ise 2 trilyon TL (GSYİH’nın %5,2’si).
• Tüketici Güven E ndeksi mevsimsellikten arındırılmış olarak haziranda aylık 2,2 puan azalışla 78,3 ile sene sonundan bu yana en düşük seviyede gerçekleşti. Alt endekslerden mevcut dönem genel ekonomik durum değerlendirmeleri iyileşirken, hanenin genel ekonomik durum ve maddi durum beklentileri bozuldu.