Toplam Bakiyenin 12 Milyar Dolara Düşmesi, Liraizasyon Stratejisinin Başarısını Tescilledi
Türkiye ekonomisinde son yılların en çok konuşulan finansal enstrümanı olan Kur Korumalı Mevduat (KKM) sisteminde, özellikle dövizden dönüşümlü hesaplarda yaşanan erime tarihi seviyelere ulaştı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan verilere göre, döviz/altın dönüşümlü KKM’deki (DDKKM) toplam stok, Temmuz ayında bir önceki aya göre 2 milyar dolarlık bir düşüş daha kaydederek 12 milyar dolara geriledi.
Bu rakam, DDKKM’nin 2023 yılı Temmuz ayında ulaştığı 97,3 milyar dolarlık zirve seviyesine kıyasla, sadece bir yılda tam 85,3 milyar dolarlık devasa bir çözülme yaşandığını ortaya koydu. Ekonomi yönetiminin “liraizasyon” yani TL’ye dönüşü teşvik eden stratejisinin ne kadar başarılı olduğunun en somut kanıtı olan bu gelişme, sistemin Hazine ve TCMB üzerindeki potansiyel kur riski yükünü de büyük ölçüde ortadan kaldırmış oldu.
TCMB verilerine göre, Temmuz ayındaki düşüşün detayları şu şekilde:
-
Gerçek Kişi (Vatandaş) DDKKM Bakiyesi: 13,7 milyar dolardan 11,7 milyar dolara geriledi.
-
Tüzel Kişi (Şirket) DDKKM Bakiyesi: 0,3 milyar dolardan 0,2 milyar dolara indi.
Bu veriler, çözülmenin neredeyse tamamının vatandaşların hesaplarından kaynaklandığını ve sistemdeki şirket varlığının sembolik seviyelere indiğini gösteriyor.
Finans Hattı Yorum:
Dövizden dönüşümlü KKM’deki bu tarihi çözülme, Türk finansal sisteminin normalleşmesi ve makroekonomik istikrarın sağlanması yolunda atılmış en önemli adımlardan birinin başarısını tescilliyor.
1. “Liraizasyon” Başarısının Zirvesi: DDKKM, temel olarak vatandaşların ve şirketlerin dövizlerini bozdurup, kur riskini kamuya yükleyerek TL’de kalmasını sağlayan bir sistemdi. Bu sistemden 85 milyar dolar gibi devasa bir meblağın çözülerek büyük ölçüde standart TL enstrümanlarına veya serbest piyasaya dönmesi, TL’ye olan güvenin yeniden tesis edildiğinin en net göstergesidir. Uygulanan sıkı para politikası ve yüksek TL mevduat faizleri, bu başarının arkasındaki ana mimardır.
2. Hazine ve TCMB İçin Büyük Bir Rahatlama: KKM sisteminin en büyük riski, kurda yaşanacak ani bir yükseliş durumunda Hazine ve TCMB’nin bütçesi üzerine binecek olan milyarlarca dolarlık kur farkı ödemesiydi. Stokun 12 milyar dolara kadar düşmesi, bu “koşullu yükümlülüğü” ve potansiyel riski yönetilebilir, hatta ihmal edilebilir bir seviyeye indirmiştir. Bu durum, Türkiye’nin kamu maliyesi sağlığı ve kredi risk primi (CDS) için son derece pozitif bir gelişmedir.
3. Artık Gözler “TL KKM”de: DDKKM büyük ölçüde gündemden çıkmış durumda. Şimdi piyasaların odaklandığı ana konu, TL’den açılan KKM hesaplarındaki çözülmenin hızı olacak. BDDK’nın son haftalık verileri, TL KKM dahil toplam KKM bakiyesinin 427 milyar TL’ye gerilediğini göstermişti. TCMB’nin KKM’yi tamamen sonlandırma kararının ardından, bu kalan meblağın önümüzdeki aylarda ne kadarının standart TL mevduata veya diğer yatırım araçlarına (borsa, fonlar vb.) yöneleceği, piyasa dinamiklerini şekillendirecek en önemli faktör olacaktır. Bu süreç, “liraizasyon” stratejisinin nihai başarısının da bir testi niteliğindedir.
