Putin’den Ortadoğu’daki krize ilişkin “seçenekler var” mesajı; Hamaney sorusuna sert tepki: “Tartışmak bile istemiyorum”
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, St. Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu (SPIEF) kapsamında yaptığı açıklamalarda, İsrail ile İran arasındaki tırmanan gerilimi düşürmenin mümkün olduğunu söyledi. Her iki ülkenin çıkarlarını gözeten bir çözüm olabileceğini belirten Putin, “İran’ın barışçıl nükleer enerji alanındaki çıkarları sağlanabilir. İsrail’in güvenlikle ilgili endişeleri ortadan kaldırılabilir. Seçenekler var” ifadelerini kullandı.
Rusya’nın çözüm önerilerini taraflara ilettiğini belirten Putin, “Kimseye hiçbir şey dayatmıyoruz. Ama çıkış yollarına dair düşüncelerimizi paylaşıyoruz. Son karar İsrail ve İran’ın siyasi liderlerine aittir” dedi.
Putin, gazetecilerin “İsrail, İran’ın dini lideri Ayetullah Hamaney’i öldürürse Rusya nasıl tepki verir?” sorusuna ise, “Böyle bir olasılığı tartışmak bile istemiyorum” diyerek sert yanıt verdi.
“200 Rus işçisinin güvenliği için İsrail’le mutabakat sağlandı”
Putin, İran’ın Buşehr kentindeki nükleer santralin inşasında görev alan 200’den fazla Rus çalışan bulunduğunu hatırlatarak, “İsrail yönetimiyle onların güvenliği konusunda anlaşmaya vardık” dedi.
Zelenskiy çıkışı: “Görüşmeye hazırım ama son aşamada”
Ukrayna ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Putin, ABD eski Başkanı Trump’ın “ben olsaydım bu savaş olmazdı” sözlerini hatırlatarak, “Bunda haklı” dedi. Ukrayna lideri Zelenskiy ile görüşmeye açık olduğunu vurgulayan Putin, “Ancak bu görüşme sadece son aşamada olur. Belgeleri meşru yetkililer imzalamalı. Yoksa yeni gelen yönetim her şeyi çöpe atar” uyarısında bulundu.
Putin ayrıca, 2022’de İstanbul’da yürütülen müzakerelere atıfta bulunarak, süreçteki yapıcı rolü için Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türkiye hükümetine teşekkür etti.
Finans Hattı Yorum
Putin’in açıklamaları, Ortadoğu’daki jeopolitik riskin azaltılması için diplomatik bir pencere arandığını gösterse de, tansiyonun yapısal nedenlerle yüksek kalacağına işaret ediyor. İran’ın nükleer programı ile İsrail’in güvenlik doktrini arasındaki karşıtlık, kısa vadede uzlaşıyı zorlaştırıyor. Bununla birlikte Putin’in vurguladığı “seçenekler var” mesajı, enerji fiyatlarının jeopolitik haber akışına bağlı seyrinde aşağı yönlü kısa vadeli bir sınırlayıcı unsur olabilir.
Öte yandan Ukrayna dosyasında da müzakere sinyalleri veriliyor; ancak Putin’in “görüşmeye son aşamada hazırım” ifadesi, gerçekçi bir barış senaryosundan ziyade, sahadaki kazanımların diplomatik olarak tescillenmesi amacı güdüldüğünü gösteriyor. Bu durum, savaşın uzamasına dair riskleri gündemde tutarken, Batı-Doğu ekseninde savunma harcamalarının süreceği beklentisini güçlendiriyor. Bu bağlamda, enerji, savunma ve emtia piyasalarında belirsizlik teması sürüyor.
