Kapanmada Üçüncü Hafta: Krizin Merkezinde Sağlık Sigortası Kredileri Var, Cumhuriyetçiler Çıkış Yolu Arıyor
Üç haftadır süren ABD hükümet kapanmasında kriz daha da derinleşti. Başkan Donald Trump, üst düzey Demokrat liderlerin görüşme talebini, “hükümetin yeniden açılması” şartına bağlayarak reddetti. Bu hamle, iki taraf arasındaki müzakere sürecini tamamen tıkama noktasına getirdi.
“Küçük Bir Şartım Var…”
Senato Azınlık Lideri Chuck Schumer ve Temsilciler Meclisi Azınlık Lideri Hakeem Jeffries’in “her zaman, her yerde” görüşme talebine yanıt veren Trump, net bir tavır sergiledi: “Her ikisiyle de görüşmek isterim, ancak küçük bir şartım var: Ülkeyi (hükümeti) açmadıkları sürece görüşmem.”
Anlaşmazlığın Kalbinde “Sağlık Sigortası” Var
Kapanmanın arkasındaki temel anlaşmazlık, Cumhuriyetçilerin sunduğu geçici bütçe tasarısı. Demokrat senatörlerin neredeyse tamamı, bu tasarıya destek vermeyi reddediyor. Destek için en önemli şartları ise, 31 Aralık’ta sona erecek olan Geliştirilmiş Uygun Fiyatlı Bakım Yasası (ACA) vergi kredisinin uzatılması.
Bu vergi kredisi uzatılmazsa, milyonlarca Amerikalının sağlık sigortası primlerinde ciddi artışlar yaşanması bekleniyor. Demokratlar bu durumu “bir sağlık krizi” olarak nitelendirerek geri adım atmıyor.
Cumhuriyetçiler Çıkış Arıyor
Kongre’yi kontrol eden Cumhuriyetçiler ise Demokratların bu direnişi karşısında oluşan çıkmazı aşmak için yeni adımları tartışıyor. Senato Tahsisatlar Komitesi Başkanı Susan Collins, geçici bir çözüm sinyali vererek, “Bu haftaları boşa harcadık, dolayısıyla bir uzatma gerektiğinin farkındayız” dedi ve hükümetin yeniden açılması için stopgap (geçici fonlama) tasarısının uzatılması gerektiğini söyledi. Ancak Collins, bu tür geçici fonlamaların 2026’ya kadar sürmesini istemediğini de vurguladı.
Finans Hattı Yorum: ABD’deki hükümet kapanması, artık basit bir bütçe anlaşmazlığından çıkıp, her iki tarafın da “taviz vermeme” üzerine kurulu olduğu tehlikeli bir siyasi irade savaşına dönüşmüş durumda. Trump’ın “hükümet açılmadan görüşmem” resti, Demokratları köşeye sıkıştırma ve kapanmanın sorumluluğunu onlara yükleme taktiğinin bir parçası. Ancak Demokratların elinde de “sağlık krizi” gibi kamuoyunda karşılığı olan güçlü bir koz var.
Piyasalar için bu durum, belirsizliğin ve siyasi riskin daha da uzayacağı anlamına geliyor. Kapanmanın devam etmesi; ekonomik verilerin yayınlanmasının gecikmesi, federal çalışanların maaşlarını alamaması ve tüketici güveninin düşmesi gibi bir dizi olumsuz ekonomik sonuç doğurur. Bu da, Fed’in para politikası kararlarını almasını zorlaştırır ve büyüme üzerinde aşağı yönlü bir baskı yaratır.
Cumhuriyetçi kanattan gelen “geçici fonlama uzatılabilir” sinyali, krizin daha da derinleşmesini önlemek için bir “ara formül” arandığını gösteriyor. Ancak bu, sorunu sadece ötelemek anlamına gelir. Taraflar, özellikle de sağlık sigortası konusunda bir uzlaşmaya varamadığı sürece, ABD ekonomisi ve piyasalar bu siyasi kilitlenmenin rehinesi olmaya devam edecektir. Bu durum, yatırımcıların risk iştahını baskılayan en önemli faktörlerden biri olmaya devam edecek.
