Arap ve Müslüman ülkelerin tam desteğini aldığını belirten Trump, Hamas’ın anlaşmayı kabul etmemesi halinde “İsrail bizim tam desteğimizle gerekeni yapacaktır” dedi. Plan, Gazze’de geçiş yönetimi ve uluslararası bir “Barış Kurulu” kurulmasını öngörüyor.
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı görüşmenin ardından, Gazze’deki savaşı sona erdirmeyi ve Orta Doğu’da daha geniş çaplı bir barışın kapısını aralamayı hedefleyen kapsamlı bir barış planını dünyaya duyurdu. “Bugün barış için tarihi bir gün,” diyen Trump, planın Arap ve Müslüman ülkelerin de tam desteğini aldığını ve Hamas’ın kabul etmesi halinde savaşın derhal sonlanacağını belirtti.
Trump’ın Barış Planının Ana Maddeleri
| Madde | Detay |
| Rehineler | Anlaşma kabul edilirse, en geç 72 saat içinde tüm rehineler serbest bırakılacak. (Canlılar ve cenazeler dahil) |
| Ateşkes | Savaş derhal sonlanacak. İsrail güçlerinin çekilmesi için bir takvim üzerinde anlaşılacak. |
| Hamas’ın Durumu | Hamas’ın askeri kapasitesi ortadan kaldırılacak. Silahları, tünelleri ve üretim tesisleri imha edilecek. |
| Gazze’nin Yönetimi | Bir “geçiş yönetimi” göreve gelecek. Hamas yetkilileri yönetimde doğrudan veya dolaylı rol alamayacak. |
| Uluslararası Denetim | “Barış Kurulu” adıyla uluslararası bir gözetim organı kurulacak. (Tony Blair gibi isimler yer alabilir) |
| Finansman | Dünya Bankası ve diğer kurumlar yeni yönetimin kurulmasına destek olacak. |
| Filistin Devleti | Netanyahu’nun bu konudaki pozisyonunun net olduğu ancak İsrail halkının “normalleşme” istediği vurgulandı. |
“Arap ve Müslüman Ülkeler Yazılı Taahhüt Verdi”
Trump, planın sadece ABD ve İsrail’in bir ürünü olmadığını, bölgedeki birçok ülkenin yapıcı katkılarıyla geliştirildiğini vurguladı. “Suudi Arabistan Kralı, Katar Emiri, BAE… inanılmaz insanlar. Bu sürece katkı koydular,” diyen Trump, “Arap ve Müslüman ülkeler yazılı olarak bu sürece taahhütlerini bildirdiler,” dedi.
Trump, bu ülkelerin Hamas ile muhatap olarak anlaşmanın uygulanmasında kilit rol oynayacağını belirtti. “Hamas’ın da bu işin yapılmasını istediğine inanıyorum,” diyerek iyimserliğini dile getirdi.
Hamas’a Net Ültimatom: “Ya Kabul Edersiniz Ya da…”
Planın Hamas tarafından kabul edilmesinin bir zorunluluk olduğunun altını çizen Trump, aksi takdirde yaşanacaklara dair net bir ültimatom verdi: “Hamas anlaşmayı reddedebilir. Bu da mümkün. Umuyoruz ki olumlu cevap verirler. Olmazsa İsrail bizim tam desteğimizle gerekeni yapacaktır. Özellikle Hamas’ın yaratmış olduğu tehlikenin ve terörün sona ermesi gerekiyor.”
“Filistinliler Sorumluluk Üstlenmeli”
Trump, planın Filistin halkının geleceği için de bir fırsat olduğunu belirtti. “Filistinliler de barış içinde yaşamak istiyor. Filistinlilerin burada sorumluluk üstlenmelerini istiyorum kaderleri için. Onların kaderi kendi sorumluluğunda olmalı,” diyerek teröre karşı durmaları ve parlak bir gelecek inşa etmeleri gerektiğini söyledi.
İbrahim Anlaşmaları ve İran
Trump, daha önce aracılık ettiği İbrahim (Abraham) Anlaşmaları’nın bu barış planı için bir zemin oluşturduğunu ve hatta bu yeni sürecin İran’ı bile kapsayabileceğini öne sürerek, “Burada gerçekten bir umut olduğuna inanıyorum. Onlar da bu sözleşmenin üyesi olabilir. Onlar için de iyi bir şey olabilir,” dedi.
Finans Hattı Yorumu:
Donald Trump’ın bu açıklaması, sadece bir barış planı değil; aynı zamanda onun “büyük anlaşma yapıcı” (The Great Dealmaker) kimliğini ve kişisel diplomasisini kullanarak Orta Doğu’daki on yıllardır çözülemeyen bir soruna “kendi damgasını vurma” arzusunun bir manifestosudur. Bu plan, hem muazzam fırsatlar hem de devasa riskler barındırıyor.
-
Piyasalar İçin Anlamı: “Barış Rallisi” Potansiyeli: Bu, piyasaların haftalardır beklediği en olumlu haberdir. Savaşın sona erme ihtimali, küresel jeopolitik risk primini sert bir şekilde düşürür. Bu durum;
-
Petrol Fiyatlarında (BRN) Düşüş: Orta Doğu’daki arz risklerinin azalmasıyla petrol fiyatlarında belirgin bir gevşeme beklenir.
-
Küresel Borsalarda Yükseliş: Risk iştahı (risk-on) artar, hisse senedi piyasaları (özellikle gelişmekte olan piyasalar) ralli yapabilir.
-
Güvenli Limanlarda (Altın) Düşüş: Riskten kaçış azaldığı için altın gibi varlıklarda kâr satışı görülebilir.
-
-
Stratejinin Dehası ve Riski: Planın en akıllıca yönü, Hamas’ı izole etmek yerine, sorunun çözümünde Katar, Suudi Arabistan, Mısır gibi Arap ve Müslüman ülkeleri kilit aktörler olarak masaya oturtmasıdır. Hamas’ı bu ülkelerle muhatap ederek, hem Hamas üzerinde meşru bir baskı kuruyor hem de bu ülkeleri barışın “garantörü” haline getiriyor.
-
En Zayıf Halka: Uygulama: Kağıt üzerinde mükemmel görünen bu planın önündeki en büyük engel uygulamadır. Hamas’ın gerçekten silahsızlanıp silahsızlanmayacağı, Gazze’de kurulacak geçiş yönetiminin kimlerden oluşacağı ve en önemlisi, nihai bir Filistin devleti konusunda İsrail’in ne gibi tavizler vereceği gibi konular, planın en kırılgan noktalarıdır. Netanyahu’nun “Filistin devleti” konusundaki net duruşu, bu konunun hala en büyük pürüz olduğunu gösteriyor.
Sonuç olarak, Trump masaya son derece iddialı ve potansiyel olarak oyun değiştirici bir plan koymuştur. Piyasalar, bu planın ilk somut adımı olan “72 saat içinde rehinelerin serbest bırakılması” sürecinin başlayıp başlamayacağını görmek için nefesini tutarak bekleyecektir. Eğer bu ilk adım başarıyla atılırsa, Orta Do-ğu’da ve küresel piyasalarda uzun süredir görülmemiş bir iyimserlik dalgası başlayabilir. Bu, son yılların en önemli jeopolitik gelişmesidir.
