İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) yayınladığı Eylül 2024 Türkiye İmalat PMI raporu, Türk sanayinin ciddi bir yavaşlama yaşadığını gösteriyor. Ağustos ayında 47,8 olan PMI endeksi, eylülde 44,3’e gerileyerek Mayıs 2020’den bu yana en düşük seviyesini gördü. Bu durum, sanayideki daralmanın altıncı ayına işaret ediyor.
Raporun öne çıkan başlıkları:
- Talepteki düşüş: Yeni siparişlerde yaklaşık dört buçuk yıllık bir düşüş yaşandı. Hem iç talep hem de ihracat siparişlerindeki zayıflık, üretimi olumsuz etkiledi.
- Üretimde daralma: Yeni siparişlerdeki düşüş, üretimde de aylık bazda altıncı kez yavaşlamaya neden oldu. Bu durum, Mayıs 2020’den bu yana en yüksek orandaki üretim daralması olarak kayıtlara geçti.
- İstihdamda azalma: Talepteki zayıflama, üretimdeki düşüş ve iş yükündeki azalma nedeniyle şirketler istihdamda da daralmaya gitti. Yaklaşık altı yıldır ilk kez tüm sektörlerde istihdam geriledi.
- Maliyet artışları: Liradaki zayıflık ve ham madde fiyatlarındaki yükseliş, girdi maliyetlerini artırdı. Bu durum, şirketlerin üretim maliyetlerini yükselterek karlılıklarını olumsuz etkiledi.
- Fiyat artışları: Girdi maliyetlerindeki artış, şirketlerin nihai ürün fiyatlarını artırmasına neden oldu. Enflasyon, son üç ayın en düşük seviyesinde olsa da, fiyat artışları devam ediyor.
Sektörel Değerlendirme:
- Tüm sektörlerde yeni siparişlerde düşüş: Giyim ve deri ürünleri sektöründe en belirgin düşüş yaşanırken, gıda ürünlerinde en hafif düşüş gözlendi.
- İstihdamda en büyük düşüş tekstil sektöründe: Tekstil sektörü, istihdamda en büyük daralmayı yaşayan sektör oldu.
- Tedarik zincirlerinde iyileşme: Girdi talebindeki zayıflık, tedarik zincirlerindeki baskıyı azaltarak teslimat sürelerini kısalttı.
Uzman Görüşü:
S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, Türk sanayinin üçüncü çeyrekte daha da derinleşen bir yavaşlama yaşadığını belirtiyor. Şirketlerin talepteki zayıflık ve yeni sipariş alamama sorunları nedeniyle üretim, istihdam ve satın alma faaliyetlerini azalttığını ifade ediyor.
Sonuç:
Türkiye İmalat PMI raporu, Türk sanayinin ciddi bir yavaşlama içinde olduğunu gösteriyor. Talepteki zayıflık, üretimdeki daralma, istihdamdaki azalma ve maliyet artışları, sektörün geleceği hakkında ciddi endişeler yaratıyor. Bu durum, Türkiye ekonomisi için de önemli bir risk faktörü olarak değerlendiriliyor.
