Proje İthalatı 7 Milyar Dolar Azaltacak, Hedef Katma Değerli Üretim ve Hammadde Bağımsızlığı
Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşlarından SASA Polyester, Adana’nın Yumurtalık ilçesinde hayata geçireceği ve ülke ekonomisinin çehresini değiştirecek devasa bir yatırım için düğmeye bastı. Cumhurbaşkanı kararıyla “Özel Endüstri Bölgesi” ilan edilen 5,5 milyon metrekarelik alanda, toplamda 25 milyar dolarlık bir yatırımla entegre bir petrokimya kompleksi kurulacak. Proje tamamlandığında, Türkiye’nin cari açığının en büyük kalemlerinden olan kimyasal hammadde ithalatını yıllık 6-7 milyar dolar azaltması hedefleniyor.
Projenin ilk fazının inşaatına 2026’nın ilk veya ikinci çeyreğinde başlanması planlanıyor. 3 etapta hayata geçirilecek dev kompleksin ilk fazında şu tesisler yer alacak:
Yıllık 1,2 milyon ton kapasiteli polipropilen üretim tesisi.
Yıllık 13 milyon ton kapasiteli modern bir rafineri.
Tesislerle tam entegre çalışacak bir liman.
Stratejik Hedef: “İthal Etme, Kendin Üret”
SASA Polyester Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Şeker, AA’ya yaptığı açıklamada, yatırımın temel amacının Türkiye’nin dışa bağımlı olduğu hammadde ve katma değeri yüksek ara mamulleri yurt içinde üretmek olduğunu vurguladı. Şeker, “Asıl hedefimiz, ham madde ve katma değeri yüksek ürünler üretmek. İhracatımızı artırarak, ithalatı ve dışa bağımlılığı azaltmak istiyoruz,” dedi.
Türkiye’nin yıllık 20 milyar doların üzerinde aromatik kimyasal ithalatı ve 2,5 milyon ton polipropilen ihtiyacı olduğuna dikkat çeken Şeker, bu yatırımın stratejik önemini şu sözlerle özetledi:
Hammadde Bağımsızlığı: SASA, şu anda ithal ettiği ve polyesterin ana ham maddesi olan paraksileni artık kendi rafinerisinde üretecek. Mevcut PTA üretim tesisleriyle birlikte tam bir dikey entegrasyon sağlanacak.
İthalatın Önlenmesi: Tesis devreye girdiğinde, Türkiye’nin yıllık 6-7 milyar dolarlık kimyasal ithalatının önüne geçilecek. Bu, cari dengeye doğrudan ve kalıcı bir pozitif katkı anlamına geliyor.
Ekonomik Çarpan Etkisi: Üretilecek ham maddelerle Türkiye’deki diğer firmalar da yeni ve katma değerli ürünler üretecek. Şeker, “Yumurtalık 10-15 yıl sonra devasa bir kimya endüstri bölgesi olacak,” diyerek projenin yaratacağı ekosisteme dikkat çekti.
Projenin inşaat aşamasında 8 bin ila 10 bin kişiye, faaliyete geçtiğinde ise 2.500 ila 3.000 kişiye kalıcı istihdam sağlaması bekleniyor.
Finans Hattı Yorum:
SASA’nın 25 milyar dolarlık bu mega projesi, sadece bir şirket yatırımı değil, Türkiye için bir “ulusal sanayi stratejisi” niteliğindedir. Bu hamle, ülkenin ekonomik kaderini etkileyebilecek kadar büyük ve dönüştürücüdür.
1. Cari Açığa Stratejik Neşter: Türkiye ekonomisinin en kronik sorunu olan cari açığın ana kaynağı enerji ve ara malı (hammadde) ithalatıdır. Bu proje, tek başına ara malı ithalatını yıllık 7 milyar dolara kadar azaltma potansiyeliyle, bu sorunun kalbine inen stratejik bir neşterdir. Bu, sadece bir şirketin değil, ülkenin makroekonomik istikrarına yapılmış devasa bir yatırımdır.
2. Dikey Entegrasyonun Zirvesi: SASA, bu yatırımla “petrolden nihai ürüne” kadar uzanan bir tedarik zincirinin tamamına hakim olmayı hedefliyor. Bu, şirkete küresel emtia fiyatlarındaki dalgalanmalara, kur riskine ve lojistik krizlere karşı muazzam bir dayanıklılık kazandıracaktır. Maliyetlerini kontrol edebilen ve tedarikini garanti altına alan bir SASA, küresel polyester pazarında çok daha rekabetçi bir konuma yükselecektir.
3. “Özel Endüstri Bölgesi” Statüsünün Gücü: Bu devasa yatırımın fizibilitesini mümkün kılan en önemli faktörlerden biri, proje alanının “Özel Endüstri Bölgesi” ilan edilmesidir. Bu statü, yatırım sürecinde vergi indirimlerinden bürokratik kolaylıklara kadar sayısız devlet teşviki anlamına gelir. Bu, projenin sadece SASA’nın değil, aynı zamanda devletin de stratejik bir önceliği olduğunu göstermektedir.
4. Yatırımcının Önündeki Uzun Yol: Bu, vizyonu ve potansiyeli çok büyük, ancak gerçekleşmesi yıllar alacak, sermaye yoğun ve karmaşık bir projedir. Yatırımcılar için kısa vadeli beklentilerden ziyade, uzun vadeli bir hikaye söz konusudur. Önümüzdeki dönemde piyasanın en yakından takip edeceği konular; projenin finansman modelinin nasıl olacağı (özkaynak, uluslararası krediler, stratejik ortaklık), teknoloji ve mühendislik ortaklarının kimler olacağı ve inşaat takvimindeki ilerlemeler olacaktır. Bu başlıklar, projenin başarısı ve SASA’nın gelecekteki değeri için belirleyici olacaktır.
