Piyasalar Şokta: Trump, Çin’in ‘Düşmanca Mektubu’na Karşı ABD’nin de Yazılım İhracatını Kontrol Edeceğini Açıkladı
ABD Başkanı Donald Trump, Cuma günü piyasaların kapanışından sonra yaptığı şok bir açıklamayla, 1 Kasım 2025 tarihinden itibaren Çin’den ithal edilen ürünlere yüzde 100 ek gümrük vergisi uygulayacağını duyurdu. Trump, bu kararı Çin’in “ticaret konusunda olağanüstü agresif tutumu” ve yeni ihracat kontrolü planları nedeniyle aldıklarını belirtti. Bu hamle, iki süper güç arasındaki ticaret savaşını benzeri görülmemiş bir seviyeye taşıdı.
Trump: “Gerisi Tarih”
Truth Social platformunda paylaştığı açıklamada Trump, Çin’in “Dünya’ya son derece düşmanca bir mektup” gönderdiğini ve “ürettikleri neredeyse her ürüne geniş çaplı İhracat Kontrolleri” uygulama planlarını açıkladığını ifade etti. Trump, Çin’in planladığı ihracat kontrollerini “uluslararası ticarette daha önce görülmemiş ve diğer Uluslarla ilişkilerde ahlaki bir rezalet” olarak nitelendirdi. Başkan, Çin’in bu eylemlerine inanamadığını belirterek sözlerini “gerisi Tarih” diyerek tamamladı.
Piyasalar Cuma Günü Gelen Sert Satışlarla Sarsıldı
Trump’ın bu duyurusu, başkanın Cuma günü piyasalar açıkken Çin’in agresif davranışları hakkında yaptığı ilk açıklamaları takip ediyor. İlk açıklama piyasalarda sert bir satış dalgasına neden olmuştu; Dow Jones %1,9, S&P 500 %2,7 ve teknoloji ağırlıklı NASDAQ %3,6 değer kaybetti. %100’lük ek tarife duyurusunun ardından vadeli işlem piyasalarında kayıplar mesai sonrasında da devam etti.
ABD’den Karşı Hamle: Kritik Yazılımlara İhracat Kontrolü
Başkan, mevcut tarifelere ek olarak uygulanacak yüzde 100 gümrük vergisinin yanı sıra, karşı bir hamle olarak ABD’nin de 1 Kasım’dan itibaren “tüm kritik yazılımlara” ihracat kontrolleri uygulayacağını belirtti. Trump, uygulama tarihinin “Çin’in atacağı diğer adımlara veya yapacağı değişikliklere bağlı olarak” daha erkene alınabileceğini de sözlerine ekledi.
Finans Hattı Yorum: Donald Trump’ın bu son hamlesi, bir ticaret anlaşmazlığının çok ötesinde, tam teşekküllü bir ekonomik savaşa doğru atılmış tarihi bir adımdır. %100’lük gümrük vergisi, daha önceki tarife artışlarının aksine, sadece bir pazarlık kozu değil, Çin mallarını ABD pazarından fiilen dışlamayı amaçlayan radikal bir adımdır. Bu durum, küresel tedarik zincirlerinde öngörülemez bir kaosa ve kopuşa yol açma potansiyeli taşıyor.
Piyasaların Cuma günü verdiği sert tepki, bu kararın yaratacağı şokun sadece bir başlangıcı olabilir. Vadeli piyasalardaki düşüşün devam etmesi, Pazartesi günü küresel borsalarda “kara bir gün” yaşanabileceğine işaret ediyor. Bu kararın doğrudan sonuçları; ABD’de ciddi bir enflasyonist şok, şirket kârlılıklarında keskin düşüşler ve küresel büyümede sert bir yavaşlama, hatta resesyon riski olabilir.
Trump’ın karşı hamle olarak “kritik yazılımlara” ihracat kontrolü getireceğini açıklaması, savaşın sadece mallarla sınırlı kalmayıp teknoloji alanına da yayıldığını gösteriyor. Bu, özellikle Çin’in teknolojik gelişimini hedef alan ve uzun vadeli sonuçları olacak stratejik bir adımdır. Trump’ın “gerisi Tarih” ifadesi, kendisinin de bu hamlenin tarihi öneminin ve geri döndürülemez sonuçlar doğurabileceğinin farkında olduğunu gösteriyor. Küresel ekonomi ve jeopolitik dengeler için son derece belirsiz ve tehlikeli bir döneme girilmiş durumda.
